دال یا سقف وافل یکی از پوشش‌های مدرن و کاربردی در ساخت و ساز است. استفاده از آن به دلیل ساختار و کاهش وزن سازه گسترده است. مراحل اجرای دال وافل شامل چندین مرحله کلیدی است که به ترتیب باید انجام شوند. در واقع باتوجه‌به نکات اجرای سقف وافل می‌توان از این سقف در سازه‌های مختلف بهره برد. برای آشنایی بیشتر با این نوع سقف، کاربردها و هزینه اجرای دال وافل تا انتهای این مقاله از سری مقالات سایت PSPوافل همراه ما باشید.
دال وافل چیست؟
دال وافل، نوعی سقف بتنی مسلح است که به دلیل شکل ظاهری خاص و مزایای متعدد، در ساخت‌وساز مدرن به طور فزاینده‌ای محبوب شده است. این نوع سقف با استفاده از قالب‌های مدولار پلاستیکی یا فلزی به‌صورت شبکه‌ای از تیرچه‌ها و دال‌های نازک بتنی اجرا می‌شود و ظاهری شبیه به وافل یا تخته شطرنجی ایجاد می‌کند. اصولاً دال وافل به دلیل وزن سبک، مقاومت بالا، دهانه‌های بلند، عایق‌بندی صوتی و حرارتی مناسب و زیبایی ظاهری در انواع سازه‌های مسکونی، تجاری و صنعتی کاربرد دارد.
نکات و مراحل اجرای دال وافل
همان‌طور که اشاره شد مراحل اجرای دال وافل شامل چندین مرحله کلیدی است. به‌طورکلی ابتدا، طراحی و محاسبات سازه‌ای به‌دقت انجام می‌شود تا ابعاد و ویژگی‌های دال مشخص شود. پس از آن محل اجرای دال آماده‌سازی می‌شود که شامل تسطیح و نصب قالب‌ها است. در مرحله بعد آرماتوربندی انجام می‌شود که در آن میلگردها طبق طراحی مشخص در محل‌های خود قرار می‌گیرند.
سپس بتن آماده و ریخته می‌شود و باید از ویبراتورها برای متراکم‌کردن آن استفاده شود. پس از ریختن بتن عمل‌آوری بتن برای حفظ رطوبت و جلوگیری از ترک‌خوردن ضروری است. بعد از اینکه بتن به مقاومت کافی رسید قالب‌ها برداشت می‌شوند و پس از آن تأسیسات مکانیکی و الکتریکی نصب می‌گردد. در نهایت کنترل کیفیت و بازرسی نهایی انجام می‌شود تا اطمینان حاصل شود که دال بتنی با استانداردهای لازم مطابقت دارد. این مراحل و نکات اجرای سقف وافل به‌طورکلی به تضمین استحکام و عملکرد بهینه دال وافل کمک می‌کنند. در ادامه به طور مفصل به مراحل اجرای دال وافل پرداخته شده است.
1. طراحی و محاسبات
اولین و مهم‌ترین مرحله از مراحل اجرای دال وافل، طراحی سازه و محاسبات دقیق مهندسی است. در این مرحله موارد زیر باید مورد توجه قرار گیرند:
- تعیین ابعاد و شکل هندسی دال: یکی از مهم‌ترین نکات اجرای سقف وافل این است که ابعاد دال وافل باید بر اساس نیازهای سازه‌ای و معماری پروژه تعیین شود. طول دهانه، بارگذاری‌ها، نوع کاربری فضا و ملاحظات زیبایی‌شناختی از جمله عوامل مؤثر در تعیین ابعاد دال هستند.
- محاسبه بارگذاری‌ها: بارگذاری‌های وارده بر دال شامل بارهای مرده (وزن خود دال، کف‌سازی، تأسیسات و غیره) و بارهای زنده (بار ناشی از استفاده فضا، مبلمان، افراد و غیره) باید به‌دقت محاسبه شوند.
- انتخاب نوع قالب: قالب‌های مورد استفاده در مراحل اجرای دال وافل می‌توانند از جنس پلاستیک یا فلز باشند. انتخاب نوع قالب بستگی به عواملی مانند ابعاد دال، تعداد تکرار استفاده از قالب، بودجه پروژه و الزامات زیست‌محیطی دارد.
- تعیین مشخصات بتن و فولاد: مقاومت فشاری بتن، نوع سیمان، نسبت آب به سیمان و مشخصات فولاد مورد استفاده در دال وافل باید بر اساس محاسبات سازه‌ای و استانداردهای مربوطه تعیین شوند.
- طراحی آرماتوربندی: طراحی آرماتوربندی دال وافل شامل تعیین قطر، فاصله و نحوه قرارگیری میلگردهای اصلی و تقویتی در تیرچه‌ها و دال‌های نازک بتنی است. این طراحی باید بر اساس نتایج محاسبات سازه‌ای و رعایت ضوابط آیین‌نامه‌ای انجام شود.
2. آماده سازی قالب‌ها
پس از اتمام طراحی و محاسبات در مرحله بعدی از مراحل اجرای دال وافل نوبت به آماده‌سازی قالب‌ها می‌رسد. این مرحله شامل موارد زیر است:
- تمیزکاری و روغن‌کاری قالب‌ها: یکی از مهم‌ترین نکات اجرای سقف وافل این است که قالب‌ها باید قبل از استفاده به طور کامل تمیز شده و با روغن‌های مخصوص قالب‌برداری، روغن‌کاری شوند تا از چسبیدن بتن به قالب جلوگیری شود.
- استقرار قالب‌ها: قالب‌ها باید بر اساس نقشه‌های اجرایی و بادقت بالا در محل خود قرار گیرند. تراز بودن و محکم‌بودن قالب‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا هرگونه عدم تراز یا ناپایداری می‌تواند منجر به ایجاد مشکل در اجرای دال و کاهش کیفیت بتن شود.
- نصب تکیه‌گاه‌ها: برای جلوگیری از تغییر شکل و جابه‌جایی قالب‌ها در حین بتن‌ریزی، باید از تکیه‌گاه‌های مناسب استفاده شود. فاصله و تعداد تکیه‌گاه‌ها باید بر اساس وزن قالب‌ها و بتن و همچنین مشخصات سازه‌ای دال تعیین شود.
3. مراحل اجرای دال وافل؛ آرماتوربندی
آرماتوربندی دال وافل، فرآیندی دقیق و حساس از مراحل اجرای دال وافل است که باید بر اساس نقشه‌های اجرایی و با رعایت کامل ضوابط آیین‌نامه‌ای انجام شود. این مرحله شامل موارد زیر است:
- برش و خمکاری میلگردها: میلگردها باید بر اساس طول و شکل مورد نیاز، برش و خمکاری شوند. استفاده از دستگاه‌های برش و خمکاری اتوماتیک، دقت و سرعت این فرآیند را افزایش می‌دهد.
- قراردادن میلگردها: میلگردهای اصلی و تقویتی باید بر اساس نقشه‌های اجرایی، در محل‌های مشخص شده در تیرچه‌ها و دال‌های نازک بتنی قرار گیرند. فاصله بین میلگردها، پوشش بتنی و نحوه اتصال میلگردها به یکدیگر باید به‌دقت رعایت شود.
- استفاده از اسپیسر: برای اطمینان از حفظ فاصله صحیح بین میلگردها و قالب‌ها، باید از اسپیسرهای مناسب استفاده شود. اسپیسرها از جنس پلاستیک یا بتن بوده و در فواصل مشخص بین میلگردها و قالب‌ها قرار می‌گیرند.
- اتصال میلگردها: میلگردها باید با استفاده از سیم آرماتوربندی به یکدیگر متصل شوند تا یک شبکه یکپارچه و مقاوم ایجاد شود.
4. بتن ریزی
بتن‌ریزی دال وافل نیز مرحله‌ای حیاتی از مراحل اجرای دال وافل است که باید بادقت و برنامه‌ریزی مناسب انجام شود. این مرحله شامل موارد زیر است:
- آماده‌سازی بتن: یکی دیگر از نکات اجرای سقف وافل این است که بتن باید بر اساس مشخصات فنی تعیین شده در مرحله طراحی، تهیه و مخلوط شود. در واقع استفاده از بتن آماده و آزمایش‌های کنترل کیفیت بتن از اهمیت بالایی برخوردار است.
- انتقال بتن: بتن باید با استفاده از وسایل مناسب (مانند پمپ بتن، جام بتن و غیره) به محل بتن‌ریزی منتقل شود.
- ریختن بتن: بتن باید به طور یکنواخت و در لایه‌های نازک در قالب‌ها ریخته شود. از ریختن بتن از ارتفاع زیاد باید خودداری شود؛ زیرا این کار می‌تواند منجر به جداشدن اجزای بتن و کاهش کیفیت آن شود.
- تراکم بتن: پس از ریختن بتن، باید با استفاده از ویبراتورهای مناسب، بتن متراکم شود تا حباب‌های هوا از داخل بتن خارج شده و بتن به طور کامل فضای داخل قالب‌ها را پر کند.
- تسطیح بتن: سطح بتن باید پس از تراکم با استفاده از ماله یا شمشه، صاف و تراز شود.
5. عمل آوری بتن
عمل‌آوری بتن فرآیندی است که پس از بتن‌ریزی آغاز می‌شود و هدف آن حفظ رطوبت بتن و جلوگیری از خشک‌شدن سریع آن است. این مرحله از مراحل اجرای دال وافل شامل موارد زیر است:
- آب‌پاشی: یکی از نکات اجرای سقف وافل این است که سطح بتن باید به طور منظم و در فواصل زمانی مشخص آب‌پاشی شود تا رطوبت آن حفظ شود.
- پوشاندن بتن: سطح بتن می‌تواند با استفاده از گونی، پلاستیک یا مواد شیمیایی مخصوص، پوشانده شود تا از تبخیر آب بتن جلوگیری شود.
- مدت زمان عمل‌آوری: مدت زمان عمل‌آوری بتن بستگی به نوع سیمان، شرایط آب‌وهوایی و مشخصات سازه‌ای دال دارد. به طور معمول عمل‌آوری بتن باید حداقل به مدت 7 روز ادامه داشته باشد.
6. باز کردن قالب ها
پس از اتمام دوره عمل‌آوری بتن، می‌توان قالب‌ها را باز کرد. این مرحله باید بادقت و احتیاط انجام شود تا از آسیب‌دیدن دال جلوگیری شود. در این مرحله از مراحل اجرای دال وافل باید موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- بررسی مقاومت بتن: قبل از باز کردن قالب‌ها، باید از مقاومت کافی بتن اطمینان حاصل شود. این کار می‌تواند با استفاده از آزمایش‌های غیرمخرب یا نمونه‌برداری از بتن انجام شود.
- باز کردن تدریجی قالب‌ها: یکی از نکات اجرای سقف وافل این است که قالب‌ها باید به طور تدریجی و بااحتیاط باز شوند. از ضربه‌زدن یا اعمال فشار زیاد به قالب‌ها باید خودداری شود.
- بررسی سطح بتن: پس از باز کردن قالب‌ها، سطح بتن باید به‌دقت بررسی شود تا از عدم وجود ترک، حفره یا سایر عیوب اطمینان حاصل شود.
7. اجرای تاسیسات
پس از اجرای دال وافل می‌توان تأسیسات مکانیکی و الکتریکی را اجرا کرد. این مرحله شامل موارد زیر است:
- نصب لوله‌ها و کانال‌ها: لوله‌ها و کانال‌های تأسیساتی باید در محل‌های مشخص شده در نقشه‌های اجرایی نصب شوند.
- اجرای کف‌سازی: پس از اتمام تأسیسات می‌توان کف‌سازی را اجرا کرد.
8. کنترل کیفیت
کنترل کیفیت در تمامی مراحل اجرای دال وافل از اهمیت بالایی برخوردار است. نکات اجرای سقف وافل در این مرحله شامل موارد زیر است:
- بازرسی مواد: قبل از استفاده از هر نوع مصالح (بتن، فولاد، قالب و غیره)، باید از کیفیت آن اطمینان حاصل شود.
- کنترل ابعاد و تراز: ابعاد و تراز دال وافل باید در تمامی مراحل اجرا به‌دقت کنترل شود.
- آزمایش‌های بتن: آزمایش‌های کنترل کیفیت بتن (مانند آزمایش مقاومت فشاری، آزمایش اسلامپ و غیره) باید به طور منظم انجام شود.
- بازرسی نهایی: پس از اتمام کار یک بازرسی نهایی باید انجام شود تا از صحت و کیفیت اجرای دال وافل اطمینان حاصل شود.
جمع‌بندی
مراحل اجرای دال وافل، فرآیندی پیچیده و تخصصی است که نیازمند دانش فنی، تجربه و دقت بالا است. با رعایت مراحل و نکات اجرای سقف وافل که در این مقاله ذکر شد و انجام کنترل کیفیت مناسب، می‌توان دال وافل را با کیفیت بالا و مطابق با استانداردهای مربوطه اجرا کرد. استفاده از دال وافل می‌تواند مزایای متعددی از جمله کاهش وزن سازه، افزایش دهانه، بهبود عایق‌بندی صوتی و حرارتی و زیبایی ظاهری را به همراه داشته باشد. برای اطلاع از هزینه اجرای دال وافل و قیمت دیگر محصولات می‌توانید با کارشناسان ما در شرکت وافل در ارتباط باشید.
